خرید فایل
خرید فایل، تحقیق، مقاله، پایان نامه، طرح توجیهیخرید فایل
خرید فایل، تحقیق، مقاله، پایان نامه، طرح توجیهیاستانداردهای ساختمان کتابخانه
عوامل مؤثر در برنامه ریزی
گرچه معمولاً بایست است در تمام کتابخانه عمومی بخش امانت و
مراجعه جدا ای برای بزرگسالان و کودکان در نظر گرفت، اهمیت نسبی ثانیه تحت
مقتضیات الوان بسیار متفاوت خواهد بود. پیش از آنکه فضای لازم برای تمام یک از این
خدمات پیش بینی شود، باید برپایه هدفهای کتابخانه و ارجحیت های محلی، در مورد
دامنه و انبساط این خدمات و تسهیلات وابسته به آن تصمیم گرفت.
دگرگون
پذیری
بنا کتابخانه های عمومی باید به سنخ ای طرح شود که
نیازهای برازنده پیش بینی باب ظرف 10 الی 20 سال بعد را در خود بگنجاند و تغییرات
اندازه و ویژگیها جمعیت حوزه عملکرد را در نظر داشته باشد. باب صورت امکان، باید محل
کتابخانه را باتوجه به انبساط آتی ساختمان کتابخانه برگزید و در طرح ساختمان نیز به
این امر توجه نمود. لازم است طرح داخلی ساختمان، چگونگی استفاده از فضا، طرز
قرارگرفتن چراغها، منابع تأمین حرارت، و دیگر وسایل فنی دارای انعطاف و دگرگون
پذیری هر چاه بیشتر باشد. رعایت این امر به ویژه باب بخشهایی از کتابخانه که مورد
استفاده همگان است اهمیت دارد. حتی در کتابخانه های بزرگ بازهم غالباً بهتر است تقسیم
جا نازک و قابل برداشتن انجام انصاف و تا جای ممکن از تقسیماتی به اطاق و بخش
جداگانه پرهیز کرد.
گزینش
جاودسترسی
دسترسی سریع و راحت آدم به کتابخانه مهمتر از آنست که
کتابخانه شعاع عملکرد متمایزی اختیار کند. کتابخانه هایی که در نواحی مرکزی شهر در
مسیر جریان آمد و رفت افراد پیاده و نیز وسایل نقلیه عمومی واقع شده اند و از
تسهیلات پارکینگ وسیع برخوردارند، خوانندگان بیشتر از نواحی بسیار گسترده تری جلب
می نمایند تا کتابخانه هایی که فاقد این مزایا هستند. در اینجا عامل اصلی کشش
خواننده به کتابخانه، عزب کتابخانه به کوه طور مطلق نیست بلکه کشش و جاذبه کلی منطقه
ای که کتابخانه در ثانیه حقیقت شده بسیار مؤثر است؛ به همین سبب قرار دادن کتابخانه در
مراکز ویژه خرید و بازار، مورد توجه است. به سمت طور کلی کتابخانه- های فعال و گسترش
یافته خواننده را از مناطق دورتر جذب می کنند و هر چه کتابخانه بهتر و بزرگتر باشد
شعاع عملکرد مؤثر آن نیز گسترده تر خواهد بود. حرف اینهمه، به سمت ناچار میزان کارآیی
کتابخانه حرف مسافت انتساب عکس دارد. باب شهرها معمولاً لازم است کتابخانه های ازگ با
شعاع 5/1 کیلومتر و کتابخانه های بزرگتر حرف شعاع 3 تا 4 کیلومتر ادا کنند. البته
ممکن است لازم شود این مشافت را برحسب عواملی برای‌اینکه تسهیلات آمد و رفت، تراکم جمعیت،
و ویژگی- های مشترک در نواحی مختلف، تعدیل کرد. الگو ریزی خود بنا نیز باید به
گونه ای باشد که دستیابی به سمت کتابخانه را آسان نماید و تا جای ممکن از ایجاد پلکان،
درهای تنگ، و دیگر فضاهای اسم و بسته احتراز شود. بایست است به مشکلات سالخوردگان و
معلولین توجه داشت و هر جا احتیاج ایجاب کند از آسانسور، سطح‌ها شیب دار، و درهای
خودکار استعمال نمود.
همکاری
با سایر مؤسسات فرهنگی، آموزشی، تفریحی
باب صورتی که شرایط بالا امکان پذیر باشد، معمولاًَ مرتبط ساختن
کتابخانه عمومی با سایر مؤسسات خدمت‌ها همگانی مانند سالن نمایشگاه، تئاتر، و جز آن،
که باب شعاع عمل کتابخانه واقع است، مزایایی در بردارد. باب تحت برخ ای شرایط، ممکن
است کتابخانه عمومی حتی همزمان به چهره کتابخانه مدرسه و یا اداره آموزشی مشابهی
عمل کند؛ این قضا به سمت ویژه زمانی عملـی تر خواهد بود که هدف نهاد مزبور برآوردن
نیازهای فرهنگی و اجتماعی اجتماع به سمت گونه ای همه جانبه باشد. به این ترتیب تمام حوزه
می تواند حداکثر استفاده را از قید تسهیلات مربوط بکند.
نمای
کتابخانه
ساختمان کتابخانه باید خود به خویش گویا باشد. موقعیت و طرح
ساختمان کتابخانه عمومی می تواند خدمات آن را به بهترین وجه تبلیغ نماید. اغلب
امکان این هست که طرح به سمت گونه- ای تهیه گردد که قسمتی از منظره اندرون کتابخانه از
بیرون مشاهده شود و رهگذران بتوانند جنب و جوش درونی آن را ببینند. ویترین های
نمایشی باب خارج ساختمان و نیز سالن ورودی خوش طرح می تواند به سمت این منظور کمک کند.
استانداردها
در بندهای زیر فضای مناسبت نیاز برای فعالیتهای مختلفی که
کتابخانه عمومی عرضه می کند، همراه با فضای بایست برای اجرا کارهای اداری و مانند
آن یک به سمت یک بررسی می شود. این پیشنهادات خاص کتابخانه عمومی است به این معنی که
هرگاه یک کتابخانه باب آن تنها هم برای عموم مردم و هم برای آموزشگاه و یا دانشکده
ای کار کند باید در مطلب‌ها زیر تغییرات برازنده ملاحظه ای داده شود.
فضایی که برای خدمات مربوط به انسیکلوپیدی و یا بسته در بندهای 86 تا
96 پیش بینی شده، کلی است. اغلب هر دو این امور از محل واحدی بسان سالن مشترک
کتابخانه و یا بخش مربوطه انجام می شود. ولی گاهی اوقات قسمتی از یک یا هر دوی این
خدمت‌ها باب بخشهای موضوعی جداگانه و یا در محلهای مجزا صورت می گیرد. مثلاً قسمتی از
کتابخانه که به موسیقی، تکنولوژی، تاریخ محلی، و یا کتابخانه مجزا برای کودکان
خاص دارد. چنانچه محلهای جدا ای در کتابخانه برای مقاصد اختصاصی در نظر گرفته
شود، ممکن است لازم باشد به مساحت کل تمام یک افزود تا فضای اضافی برای امانت و نیز
کاربرد اضافی مورد نیاز تأمین شود. کودکان زیر چهارده سال معمولاً 25 حرف 30 درصد
کل جمعیت را تشکیل می دهند، پیشنهادات زیر حرف شالوده این نسبت تنظیم شده است، با
این ضروری که بسیاری از کودکان زیر چهارده، از کتابخانه بزرگسالان استفاده قابل
بررسی ای خواهند کرد.
لازم است به وظایف مشابه پایگاههای کتابخانه ای بزرگ و کوچک در
صفت یک تک واحد کتابخانه عمومی توجه داشت (بند 20 را ببینید). بررسی وضعیت جامعه
ای که از کتابخانه استفاده می کند معمولاً می تواند نخستین گام برای تخمین فضای
مناسبت نیاز برای هر یک از بخشهای کتابخانه باشد. مثلاً ممکن است کتابخانه ای عهده
دار پرتره منبع اطلاعاتی مرجع برای صفت گسترده ای باشد و در عین حال کتاب در اختیار
فرد در حوزه محدودتری گذارده و به سمت نیاز کودکان ساکن باب حول و حوش کتابخانه نیز
پاسخ گوید. باب این صورت ممکن است بایست شود برای انجام هر یک از این سه وظیفه، فضای
مورد نیاز را برمبنای سه گروه گوناگون پیش بینی نمود.
همچنین باید تدقیق داشت که مدل کلی ویژه مجموعه کتاب که
در حبل 22 به آن اشاره شد، به تک واحدهای کتابخانه ای مطابق حرف تعریف بند 8 مربوط
می شود. معمولاً این کتابها را باید در درون حوزة هر تک واحد، بین چندین پایگاه
کتابخانه ای منجمله کتابخانه های مادر و یا کتابخانه های ازگ تقسیم نمود. از آنجا
که برخی از بخشهای این کتابخانه ها کار یکدیگر را تکرار می کنند، معمولاً بایست است
سطح بخش امانت بزرگسالان را در هر یک از پایگاهها کاهش داد و در پیشنهادات زیر و
ارقامی که به سمت عنوان راهنما در جدول 1 آمده است تجدیدنظر نمود.
بخش
امانت بزرگسالان
لازم است از آلبوم کلی کتاب متشکل از 2 تا 3 جلد کتاب برای هر
نفر (بند 22) حداقل یک جلد کتاب به ازاء هر یک نفر از جمعیت را به بزرگسالان
خاص انصاف (جدول یک را ببینید). معمولاً و به کوه طور متوسط یک سوم از کل آلبوم کتاب
ویژه بزرگسالان در هر یک از پایگاههای کتابخانه ای باب هر زمان به امانت برون از
کتابخانه می رود. از این چهره و باتوجه به آنچه در مورد تکرار کار و پوشش مشترک مواد
در پایگاههای کتابخانه ای گوناگون فرموده آمد، توصیه می شود اشکاف بندی باز در بخش
بسته بزرگسالان گنجایش 600 بشره کتاب به ازاء هر 1000 نفر جمعیت را داشته باشد.
معمولاً کتابخانه هایی که برای جمعیت بیش از 60 الف نفر کار می کنند می توانند
تعداد کتاب کمتری برای هر الف آدم جمعیت تهیه کنند. کتابخانه ای که حوزة جمعیت
3000 نفری را می پوشاند باید دست کم 4 الف جلد کتاب از آلبوم را در قفسه های باز
قرار دهد. (بند 25 را ببینید. حداقل آلبوم کتاب که باب این بند پیشنهاد شده 9000
جلد است که 3/1 آن برای کودکان خواهد بود. معمولاً د رحدود 3/1 از 6000 جلد کتاب
باقیمانده برای بزرگسالان نیز باب هر زمان به امانت در خارج از کتابخانه می رود).
ولی در کتابخانه های شاخه کوچک احتمال جذر و مد در میزان امانت کتاب به ویژه در
فصول گوناگون بسیار است. به این دلیل مساحت بهر بسته بزرگسالان (که شامل کتابها
در اشکاف باز نیز می شود). نباید هیچگاه کمتر از 100 مترمربع پیش بینی شود.
در قید کتابخانه های بزرگتر باید برای تمام 1000 جلد کتاب، 15
مترمربع (111 فوت مربع) در قفسه های باز (با 5 طبقه) باب تماشا گرفت. هرگاه چنین پیش
بینی صورت گیرد، جایگاه کافی برای پرسه کتاب، رفت و آمد خوانندگان، میز کارمندان،
برگه دان ها، صندلیهای راحتی بری میز به تعداد یک صندلی برای تمام هزار نفر جمعیت،
و میزان متعادلی وسایل نمایشی وجود خواهد داشت. چنانچه دسترسی به تمام قسمتهای
مخزن کتاب آزاده باشد، باز هم نمی باید تعداد کتابهای اشکاف باز مطابق با جدول یک را
کاهش داد.
قسمتهای دیگری که فضای آن با بخش بسته بزرگسالان پیوسته است در
بندهای زیر مناسبت جدال قرار می گیرد:
رسانه های دید و شنودی: بندهای 94 تا 100
فضای نمایشگاه: بند 109
بخش
مرجع بزرگسالان
فضای این بخش برای چهار کار مختلف مناسبت استعمال قرار می گیرد:
الف ـ اشکاف های باز کتابهای مرجع
ب ـ میز مخصوص کتابدار انسیکلوپیدی و جای کافی برای مراجعین.
ج ـ جا برای خواندن مراجعه کنندگان در داخل کتابخانه، و نیز
برای مراجعه کسانی که آگاهی آشکار و معینی را در زمان کوتاهی لازم دارند.
د ـ نگاهداری و استفاده از نشریات ادواری.
فضای
مورد نیاز در بهر مرجع با قفسه قید اسم
اندازه کتابهای مرجع (در بند 29) مشخص شده است. این میزان در
کتابخانه های مختلف دیگرسان است و از آلبوم صد جلدی در کوچکترین واحد کتابخانه ای
(کمی بیش از یک درصـد کل مجموعه 9000 جلدی) حرف آلبوم ای در حدود ده درصد کل
مجموعه باب کتابخانه های بزرگ متغیر است. به کوه طور کل نسبت مجموعة مرجع به سمت کل مجموعه
ویژه بزرگسالان دوست با تعداد جمعیت فزونی می یابد. ولی برخی عوامل دیگر نیز بر
این خویشاوندی مؤثر است. این عوامل عبارتند از میزان خودمداری اجتماع و اتکاء ثانیه بر
منبع‌ها خود، گسترة علایق و فعالیتهای محلی و وضع صنایع، ارتباط کتابخانه عمومی با
دیگر کتابخانه های نزدیک، و بالاخره مدت زمانی که در خلال آن مجموعه کتابخانه شکل
گرفته است.
با آنکه کتابهای مرجع معمولاً فضای متوسط بیشتری از کتابهای
معمولی برروی اشکاف تسخیر می نماید، لزومی ندارد فضای گردش کتاب در بخش قفسه باز به
وسعت بخش امانت کتاب (بند 87) باشد. به کوه طور کلی در بخش مرجع ده مترمربع (108 فوت
مربع) برای تمام الف جلد کتاب روی قفسه های باز کافی است. جدول شماره دو میزان
مجموعه مرجع در اشکاف باز را به نسبت جمعیت های متفاوت نشان می دهد. باب این جدول
فضای لازم برای نگهداری کتابها و نیز فضای اضافی برای نشستن آمده است. تجمع این دو
فضا، جای کافی برای میز کتابدار را نیز در
خود می گنجاند.
فضای
مناسبت نیاز برای مراجعین
فضای لازم در اینجا به عوامل بسیاری بستگی دارد مانند:
ـ نوع و تراکم جمعیت، بنا سنی آن، شمارة دانشجویان پیوسته
کار full-time.
ـ مقتضیات خانه و اعقاب باب محل.
ـ کمیت و کیفیت آلبوم کتابخانه، به سمت ویژه رسانه های پژوهشی و
دید و شنودی.
ـ دسترسی به سایر کتابخانه ها.
ـ کفایت کتابخانه ای دانشگاهی مجاور و مقررات آنها در مورد
خوانندگان غیردانشجو.
معمولاً فضای کافی حرف تهیه 5/1 صندلی (با میز
برابر آن) به سمت ازاء هر 1000 نفر جمعیت بدست می آید. کتابخانه هایی که باب صفت هایی
با جمعیت بالای صد هزار کار می کنند می توانند این میزان را کاهش دهند. لازم است
برای هر خواننده در حدود 5/2 مترمربع (27 فوت مربع) برحسب نوع آرایش صندلی و میز
پیش بینی نمود. هیچ کتابخانه ای نباید کمتر از چهار صندلی و میز مناسب برای مطالعه
منظور بدارد.
فضای
مورد نیاز برای نگهداری و احاله به نشریات ادواری
هر کتابخانه به تعدادی جریده و مجله و نیز فضایی
برای استعمال از آنها نیاز دارد. عواملی که باب بند پیشین ذکر شد بر میزان و چگونگی
پیش بینی فضا برای نشریات ادواری (بند 39 و 40) نیز تأثیر می گذارد. باب کتابخانه
هایی که باب پرستش جمعیتی تا حدود 20 هزار نفر می باشند باید یک صندلی به ازاء هر دو
هزار نفر جمعیت برای مراجعین به نشریات ادواری پیش بینی شود؛ هرگاه این جمعیت از
20 هزار آدم بیشتر باشد می استطاعت برای هر سه هزار نفر بعدی یک صندلی در نظر گرفت.
حرف این تمام تحت شرایط متفاوت محلی ممکن است نیاز کمتر و یا بیشتری به این تسهیلات
احساس شود. در این اقبال بایست است برای هر نفر سه مترمربع فضا پیش بینی نمود: در
این مساحت، جای کافی برای نمایش تک شماره های روزنامه و مجله‌ها و جایگاه مناسب و راحت
برای مطالعه غیررسمی وجود داشت، مبل راحت و میز کوتاه معمولاً از میز خواندن رسمی
مناسب تر است،
می توان این اقبال را با فضای مطالعة غیررسمی در
بهر امانت بزرگسالان (بند 87) آمیخت و قسمتی برای مطالعه آزاده و غیررسمی و تعدد
قوای خوانندگان ایجاد کرد. هر کتابخانه باید حدال 8 اطاق برای نشستن غیررسمی پیش بینی
نماید. معمولاً کسانی که به نشریات علمی و سنگین خیس نیاز دارند به بهر مرجع مراجعه
می کنند نه به بهر نشریات و بهتر است این قبیل رسانه ها را در همانجا نگهداری
نمود. باب صورتی که احاله به این نشریات زیاد باشد، می توان به فضای نشستن در بخش
مرجع افزود و از جای نشستن غیررسمی باب اقبال نشریات ادواری کاست...